Dopamin eksikliği o kadar popüler hale geldi ki. Vücutta dopamin sentezini destekleyen bir amino asit var: L-Tirozin
Tirozin, vücutta doğal olarak fenilalanin adı verilen başka bir amino asitten üretilen bir amino asittir.
Tirozin, dopamin , adrenalin ve noradrenalin gibi önemli nörotransmitterlerin sentezi için gerekli olan bir amino asittir. Yetersiz adrenalin ve dopamin üretimin, kaygı, anksiyete, motivasyonsuzluk ve depresyon yaratır.
Tirozini Tanıyalım
Tirozini anlatmadan önce dopamini tanıyalım.
Dopamin , insan ve diğer hayvanların beyninde nörotransmiterin önemli rolünü oynayan bir hormondur. Ödül döngüsüne katılır ve bize haz verir.
Dopamin, hem merkezi sinir sistemi düzeyinde çok sayıda işlevi yerine getirir .
Merkezi sinir sistemi ile ilgili olarak, dopaminin görevleri:
- Hareket kontrolü
- Prolaktin hormonunun salgılanma mekanizması
- Bellek kapasitesini kontrol etme
- Ödül ve zevk mekanizmaları
- Odaklanmaya
- Davranışın bazı yönlerinin ve bazı bilişsel işlevlerin kontrolü
- Uyku durumu
- Ruh hali kontrolü
- Öğrenme
gibi durumlarda dopamin çok önemlidir.
Araştırmalarda, insan beyni, yemek veya tatmin edici bir cinsel aktivite gibi koşullarda dopamin salgılar.
Tirozinin işlevleri :
Öte yandan, tirozin bir çok noktada vücutta destekler sağlar. Hormonların yapı taşıdır. Bu hormonlara örnek olarak:
- Dopamin: Dopamin, ödül ve zevk merkezlerinizi düzenler. (kaynak).
- Adrenalin ve noradrenalin: Bu hormonlar, stresli durumlara karşı savaş ya da kaç tepkisinden sorumludur. Vücudu, algılanan bir saldırı veya zarardan “savaşmaya” veya “kaçmaya” hazırlarlar
- Tiroid hormonları: Tiroid hormonları tiroid bezi tarafından üretilir ve öncelikle metabolizmanın düzenlenmesinden sorumludur
- Melanin: Melanin cildinize, saçınıza ve gözlerinize rengini verir. Koyu tenli insanların ciltlerinde açık tenli insanlara göre daha fazla melanin bulunur
Tirozin takviyesinin nörotransmiterler dopamin, adrenalin ve norepinefrin düzeylerini arttırdığı düşünülmektedir.
Tirozin hormonların yapı taşı durumundadır. Tiroid, adrenalin, noradrenalin gibi hormonların üretiminde tirozin kullanılır.
Ruh Halini Düzenler
Bir çok insanın depresif ve motivasyon hissetmesinin sebebi yeterli beyin kimyasalları olmamasıdır.
Aynı şekilde ruh halimiz büyük oranda stresten etkilenmektedir. Kronik stres, beyindeki kimyasalların çalışma biçimini olumsuz etkiler. Bu da ruh halimize yansır
Araştırmalara göre depresif kişilerde dopamin ve norepinefrin düşük seviyede çıkmaktadır. Tirozin takviyelerinin bu kişilerde fayda sağladığı düşünülebilir. Soğuk duş almanın depresif belirtileri azaltmasının bir diğer sebebi de bu olabilir.
Stres sonucu odaklanma zorluğu olasıdır. Kaıdnlar üzerinde yapılan bir araştırma, tirozin takviyesi alan kadınlarda stresli anlarda hafızanın önemli ölçüde iyileştirdiği görüldü. (kaynak)
Stres sonucu beyindeki denge bozulmaya başlar. Tirozin, stresli anlarda vücuda destek olur
Depresyon
Depresyon zorlu bir mental hastalıktır. Bazı durumlarda bazı takviyeler yardımcı olabilir.
Depresyon ile mücadelede kullanılan yöntemler arasında spor, iyi beslenme, uyku, bilişsel davranışçı terapi, meditasyon ve bir takım destek gıdalar kullanılabilir.
Beyindeki kimyasallar dengesiz hale geldiğinde depresyon eğiliminde oluruz. Antidepresanlar genelde bu semptomları azaltmak için reçete edilir.
Araştırmalar, dopamin eksikliği kaynaklı depresyonlarda tirozinin fayda olduğunu söylemektedir. (kaynak)
Bunun yanında, diğer sebeplerde kullanıldığında pekte fayda sağlamıyor. (kaynak)
Tiroid hormonu
Tiroid sağlığının önemi gün geçtikçe arttık. Tiroid bezindeki problemler yorgunluk, halsizlik, düşük veya aşırı hızlı metabolizma, depresyon, saç dökülmesi gibi problemler yaratabilir.
İş tiroid sağlığı olduğunda iyot ve selenyum önemli rol oynamaktadır. İyot eksikliği özellikle tiroid bezi için yıkıcı etkiler yaratır.
Yeterli tiroid hormonu önemlidi. Bunun sebebi, Tiroid hormonları (T3) ve (T4) vücuttaki büyümeyi ve metabolizmayı düzenler.
T3 ve T4 seviyelerinin dengede olması gereklidir
Tirozin, tiroid hormonunu etkiler. (kaynak). Tirozin, tiroid bezinin çalışma hızını arttırır. Bu sebepten, tiroid bezi hızlı çalışanlar kullanmadan önce dikkat etmelidir.
Tirozin İçeren Gıdalar Nelerdir?
Tirozin tavuk, hindi, balık, yer fıstığı, badem, muz, avokado, süt, peynir, yoğurt, fasülyeler, kabak çekirdeği ve susamda bulunur.
Tirozin Eksikliğinde Ne Olur?
Tirozin hidroksilaz (TH) eksikliği, amino asit tirozini L-dopa’ya dönüştürmede rol oynayan enzimin eksikliğidir. Çok sık görülmez. Eğer bu enzimde problem olursa, L-dopa sentezi olmaz. Bu da dopamin üretimini azaltır.
Dopamin Arttırmak için Stratejiler
Dopamin arttırmak değil, aynı zamanda dopamin reseptörlerini hassas hale getirmek önemlidir.
Dopamin artışı tek başına işe yaramaz. Bu sebepten, reseptörler üzerinde olumlu etkiler yaratmak için stratejiler yapmalıyız.
Aralıklı oruç bu stratejiye destek olur. Bunun yanında kahvedeki kafein, dopamin reseptörlerini hassas hale getirdiği biliniyor.
Bazı uzman nörobilimcilere göre, tirozin ile kafein kullanımında etki daha fazla artmaktadır. Tirozin dopamini arttır, kafein hassasiyeti.
Dopamin hassasiyeti, daha az dopaminin daha etkili olmasıdır denilebilir.
Dopamin üretiminde spor yapmak da iyi bir stratejidir. Araştırmalar, spor yapan insanlarda beyin kimyalarında olumlu değişiklik görüldüğü belirtiliyor.
Soğuk Duş
Soğuk duş almak beyindeki dopamin ve adrenalin miktarını arttır. Araştırmalar, soğuk duş almanın beyindeki tirozin sentezini arttırdığını söylemektedir.
Bunun yanında soğuk duş, dopamin miktarını kısa süreliğine %200 arttır.
Herkesin soğuk duş almasını önermiyoruz. Ama sağlık için soğuk duş alana da mani olmuyoruz.
C ve B Vitaminleri
C vitamini tirozin sentezinde önemli rol oynamaktadır. Aynı şekilde yeterli miktarda B vitamini varsa tirozin daha iyi sentezlenir ve dopamine dönüşür.
Soğuk duş almak adrenalini uyarır. Soğuğa maruz kalmak vücudu uyararak dopamin üretimini arttır.
Sonuç
Tirozin önemli bir amino asittir. Bazı kişiler, özellikle dopamin eksikliği olduğu inanılan kişilerde iyi sonuçlar verebilmektedir.
Akılcı kullanıldığında bilişsel fonksiyonlar üzerinde de etki sağlar.
Tirozin aç karnına alınması etkisini arttır.
Umarım bu makale yararlı olmuştur.
Kaynak: https://www.innerfuel.net