Selenyum, çoğunlukla toprakta ve bazı spesifik gıdalarda olarak bulunan önemli bir eser mineraldir.
Selenyum üzerindeki araştırmalar sonucunda sayısız sağlık yararı olduğu görülmüştür, ancak topraksız tarım, zayıf toprak ve gibi sebepler neticesinde bu mineralde yeteri kadar alınamadığı keşfedilmiş.
Hücre Koruyucu / Antioksidan
Antioksidanlar hücreleri zararlı toksik etkilerden korumaya yardımcı olur. Yeterli miktarda antioksidan bulunmazsa vücudumuzun hücreleri zarar görür, bu da hastalıklara sebep olur.
Diyetimizde yeterli miktarda antioksidan tüketmemiz gerekmektedir. Aynı zaman da selenyum, güçlü bir antioksidan olarak bize yardımcı olur. Selenyum, serbest radikallerin neden olduğu hasarı azaltarak yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yardımcı olur (kaynak).
Selenyum, vücudun oksidatif stresle savaşmasına ve hücreleri korumasına yardımcı olmak için, C, A, D ve E vitamini gibi diğer antioksidanlarla birlikte çalışır
Glutatyon Sentezi
Glutatyon sadece güçlü bir antioksidan kapasiteye sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda toksik metallerin (civa, kurşun vb.) vücuttan atılmasında ve zararlı hücreleri aktivitesini azaltmada önemli bir rol oynar.
Vücudumuzdaki her hücre, glutatyona ihtiyaç duyar ve ayrıca vücutta biriken alkoller, amonyak gibi kanserojen kimyasallar dahil tüm zararlı reaktif bileşiklerin vücuttan glutatyon sayesinde atılır.
İlginizi çekebilir: Glutatyon: Nihai Antioksidan
Selenyum, hücre zarını koruyan önemli bir enzim olan glutatyon peroksidazın da önemli bir bileşenidir. Yani selenyum, aynı glisin ve NAC gibi, glutatyon sentezinde destek sağlar.
Selenyum, bu sebepten DNA hasarını ve mutasyonları önler.
Glutatyon Sentezi (GSH), vücudun detoksifikasyon sisteminin temel bir yardımcı faktörüdür. GSH, hücreleri hasara karşı koruyan ve vücudumuzun sağlıklı kalmasına yardımcı olan güçlü bir antioksidandır.
Bağışıklık Sistemi
Selenyum, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Yeterli miktarda selenyum almak, HIV de dahil olmak üzere virüslerin gelişmesini önlemede rol oynayabilir.
Mesela HIV’li hastalarda yapılan bir araştırmada, selenyum takviyesi alanlarda hastalığın AIDS’e ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olduğunu gösterdi (kaynak)
Çinko ile uyumlu çalışan selenyum, aynı şekilde bağışıklığın desteklenmesi amacıyla “SOD” enzimi çalıştırır. Güçlü bir bağışıklık sistemi için yeterli miktarda selenyum aldığımızdan emin olmalıyız.
Bağışıklık sistemi, vücudu çeşitli hastalıklardan ve enfeksiyonlardan koruyan bir organdır. Selenyum vücudumuzda çok sayıda önemli işlevi olan bir eser mineraldir ve yeterli miktarda alındığından emin olunmalıdır
Tiroid Desteği
Tiroid bezinin vücuttaki diğer organlara oranla en yüksek miktarda selenyum içerdiğini biliyor muydunuz?
Aynı iyot gibi, selenyum da tiroid bezinin düzgün çalışmasında ve metabolizma dahil diğer bir çok alanda sağlıklı kalmamıza yardımcı olur.
İlginizi çekebilir: İyot Hakkında Bütün Sırlar
Örneğin, Hashimoto tiroiditi olan hastalarda, takviye olarak alınan selenyumun ruh halini ve yaşam kalitesini artırdığı gösterilmiştir. (kaynak)
İlave olarak, Kanda düşük selenyum düzeylerinin tiroid hastalıklarına yakalanma riskinin arttırdığı belirtilmiştir. (kaynak)
Tiroid bezinin yetersiz çalışması yorgunluk, halsizlik ve bir takım problemler yaratır. İyot ve selenyum minerali Tiroid için sağlıklı iki önemli mineraldir ve besinler yoluyla alınmalıdır
Bilişsel Fonksiyonlar
Toksinler ve ağır metaller çoğu zaman beyin sağlığını olumsuz etkilemektedir. Örneğin Alzheimer hastalığındaki insan sayısında artışın bir diğer sebebi, ağır metaller, beyinde aşırı protein birikmesi, hücrelerin ve beynin hasarı gibi sebeplerdir.
Selenyum, dengeli bir yaşam tarzı ile birlikte kombine edildiğinde, Alzheimer hastalığının kötüye gitmesinde bir rol oynadığına inanılan oksidatif stresin azaltılmasında rol oynayabilir. (kaynak)
Yüksek selenyum kaynaklarından birini içeren brezilya fıstığı, bilişsel performans üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle incelenmiştir. Bilişsel bozukluğu hikayesi olan yetişkinlerde, brezilya cevizinin antioksidan kapasiteyi arttırdığı, dolayısıyla bahsettiğimiz bilişsel düşüşe bağlı oksidatif stresi azalttığı gösterilmiştir.(kaynak)
Kanserle Mücadele
Kanser adeta çığ gibi büyümektedir. Kanserden korunmak için yeterli önlem almak çok önemlidir.
Araştırmalar, selenyumun antioksidan ve antienflamatuar özelliklerin meme, akciğer, prostat ve cilt kanseri gibi belirli kanser türlerinin gelişme riskini azaltabileceğini göstermiştir.(kaynak)
Başka çalışmalar, selenyum takviyesinin, radyoterapi tedavisi gören kanser hastalarında yaşam kalitesini artırabileceğini ve yan etkileri azaltabileceğini öne sürmüştür. (kaynak)
Araştırmada, selenyumun jinekolojik radyasyon tedavisi gören hastalar üzerindeki etkisini özellikle incelemiş ve selenyumun, radyasyona bağlı “ishal” gibi yan etkileri azaltabileceğini vurgulamıştır. (kaynak)
Selenyum Açısından Zengin Besinler?
Ülkemizde yeni yeni popüler hale gelen Brezilya cevizi, yüksek oranda selenyum içermektedir. Çok küçük bir oranda Brezilya cevizi, günlük ihtiyacımızı rahatlıkla karşılamaktadır. Diğer önemli selenyum kaynakları:
- Ton balığı
- Kahverengi pirinç
- Yumurta
- Sardalya
- Ay çekirdeği
- Karaciğer
- Yulaf kepeği
gibi besinlerde doğal olarak selenyum içermektedir. Selenyum mineralini, doğal besinlerden almalıyız. Böylece, hem diğer vitaminlerle birlikte alırız, hem de selenyum fazlalığı gibi yan etkilerden korunmuş oluruz.
Selenyum takviyeleri genel olarak güvenli olmakla birlikte, aşırı selenyum da zararlıdır.
Yan etkiler. Normal dozlarda alındığında selenyumun genellikle yan etkileri yoktur. Aşırı dozda selenyum ağız kokusu, ateş ve mide bulantısının yanı sıra karaciğer, böbrek ve kalp sorunlarına ve diğer semptomlara neden olabilir. Yeterince yüksek seviyelerde selenyum ölüme neden olabilir.
Selenyum Almak için En iyi Zaman Nedir?
Selenyumunu günün herhangi bir saatinde alabilirsiniz. Bununla birlikte, bazı insanlar aç karnına kapsül ve tablet almakta sorun sorun yaşayabiliyor, mide sorunları gibi durumlarında en yemekle birlikte kullanabilirsiniz.
Selenyum Saçlara Faydalı mıdır?
Tiroid hormonu büyük oranda selenyumdan oluşur. Genel sağlığımız için tiroid hormonumuzun düzgün çalışması önemlidir. Bu hormon, sayesinde, saçlarımız daha güçlü ve dayanıklı olur. Tiroid bezinde oluşan sorunlar saç dökülmesine sebep olur.
Selenyumun Vücuttan Atılma Süresi Ne Kadardır?
Selenyum eser mineraldir ve vücutta, idrar ve hatta dışkıyla birlikte ortalama 24 saat içinde atılır.
Günlük 200 mcg Selenyum Zararlı mı?
Dikkatli olmakta yarar var, çünkü bazı araştırmalar 200 mcg doz kullanılmış olsa da, bu miktarın diyabet riskinizi artırabileceğine dair bazı endişeler vardır. Gene de, ne olursa olsun uzman doktor izni olmadan günlük 400 mcg’lik tolere edilebilir üst sınırı AŞMAYIN. Sadece takviye şeklinde değil, gıdalar yoluyla da yiyeceklerde az miktar selenyum alabileceğinizi unutmayın. Eğer dikkat edilmeze selenyum birikmesi oluşabilir.